Pakeman Basa

Pendahuluan 😊📚

Sampurasun barudak sadayana! Dina pangajaran basa Sunda ayeuna, urang baris ngaguar hiji materi anu pohara penting jeung pikaresepeun, nyaéta ngeunaan Pakeman Basa. Naha hidep terang, naon ari pakeman basa téh? Pakeman basa téh mangrupakeun kabeungharan basa Sunda anu loba pisan ngandung piwuruk, siloka, jeung éstetika basa. Ku ngamumulé pakeman basa, urang sarua jeung ngamumulé budaya Sunda. Hayu urang diajar babarengan! 🤔

Naon Ari Pakeman Basa Téh? 🤔

Pakeman basa nyaéta runtuyan kecap atawa kalimah anu wangunna geus matok, teu bisa dirobah-robah, sarta hartina geus baku. Harti pakeman basa teu bisa ditaksir atawa ditarjamahkeun sacara harfiah tina harti unggal kecap panyusunna, tapi kudu dihartikeun sacara gembleng. Ieu nu ngabédakeun pakeman basa jeung frasa biasa.

Aya sababaraha rupa pakeman basa anu kudu dipikawanoh, di antarana:

• Babasan: Nyaéta ungkapan anu hartina lain harti sabenerna, tapi mangrupakeun kiasan ngeunaan sipat atawa kalakuan jalma. Wangunna pondok, biasana mangrupa dua kecap atawa leuwih anu jadi hiji kasatuan harti. Conto: amis budi (someah), éléh déét (gampang ambek).
• Paribasa: Nyaéta kalimah atawa ungkapan anu geus baku, eusina ngandung piwuruk, siloka, atawa babandingan pikeun pieunteungeun hirup. Wangunna leuwih panjang ti babasan, sarta mangrupa kalimah nu geus lengkep. Conto: cai karacak ninggang batu laun-laun jadi légok (usaha anu terus-terusan bakal aya hasilna).
• Cacandran: Nyaéta omongan jaman baheula anu eusina ngagambarkeun kaayaan hiji tempat atawa daérah dina mangsa nu bakal datang. Sipatna ramalan, tapi geus jadi bagian tina kabeungharan basa Sunda. Conto: Bandung heurin ku tangtung (Bandung bakal padet ku penduduk).
• Uga: Ampir sarua jeung cacandran, ngan uga mah leuwih umum, ngagambarkeun kaayaan umum di hiji mangsa, lain husus pikeun tempat. Conto: Sumedang Ngarangrangan (Sumedang bakal leungit kajayaan atawa kakuatanana).
• Candraan/Candra: Nyaéta pakeman basa anu ngagambarkeun sipat-sipat atawa ciri-ciri hiji jalma, barang, atawa kaayaan kalawan gaya basa kiasan. Conto: awak sampayan (awak kurus), biwir nyéré (biwir ipis).

Intina, pakeman basa mah kecap atawa runtuyan kecap anu geus matok, teu bisa dirobah-robah, sarta hartina geus baku, teu bisa ditaksir tina harti unggal kecapna. 🤫

Conto Jeung Pamakéanana Dina Kalimah 📝

Di handap ieu sawatara conto pakeman basa jeung kumaha cara makéna dina kalimah:

• Babasan: