Kembali ke Daftar Materi
SMP Kelas 9bahasa_madura

Carakan Lanjut: Ngagali Aksara Madura Langkong Dhalem 😊📚

Nyoman Joblagan
16 Desember 2025

Pendahuluan

Salam sejahtera, para siswa kelas 9! Peleyaran Bhângsa Madura kaporon bâdhi malajâri akserana bhângsa sè èkanaongè. Dhegghi' samangkèn panjhennengan sampôn abâcâ aksara dasar Carakan Madura. Samangkèn, bâdhi ngalakonè peleyaran langkong dhalem ka "Carakan Lanjut". È bâb pelajaran samangkèn panjhennengan bâkalan ngagali laènna aksara, sandhangan, pa-pada'an, tor angka. Penting sanget ka'dhinto sopajâ panjhennengan lincah ngabâcâ tor nolès aksara Madura sè samporna. Ayo sinau! 😊

Panjhelâsan Inti: Ngagali Langkong Dhalem

Carakan Lanjut madhâddhi' bagian sè langkong ruwet neng tolèsan Carakan Madura, nanging pènter ngagali ka'dhinto bâkalan dâddi modal sè raja ka panjhennengan. Bâdâ pè-sapè bagiyân sè penting èpanjhalâs:

  • Sandhangan Swara: Ngowahi Sora Vokal

    Sandhangan swara aghuna kaangguy ngowahi sora dasar aksara ngalagena. Èngatè'è sè bâdâ:

    • Wulu (i): Conto: Ki (ꦏꦶ)
    • Suku (u): Conto: Ku (ꦏꦸ)
    • Taling (e): Conto: Ke (ꦏꦺ)
    • Taling Tarung (o): Conto: Ko (ꦏꦺꦴ)
    • Pepet (ə): Conto: Kə (ꦏꦼ)
  • Sandhangan Panyigeg Wanda: Nutup Sora Wanda

    Sandhangan ka'dhinto aghuna kaangguy nutup wanda ngalagena kalabân konsonan. Sè bâdâ:

    • Layar (r): Kaangguy nutup wanda kalabân huruf "r". Conto: Kar (ꦏꦂ)
    • Cecak (ng): Kaangguy nutup wanda kalabân huruf "ng". Conto: Kang (ꦏꦁ)
    • Wignyan (h): Kaangguy nutup wanda kalabân huruf "h". Conto: Kah (ꦏꦃ)
    • Pangkon: Aghuna kaangguy mamadhem aksara ngalagena neng akher kalèmat utawa ghunong. Nanging, mon bâdâ aksara ngalagena sè èmatènè tor sambung kalabân aksara ngalagena laènna è tengah kalèmat, aksara sè kadua kedah ètoles dâddi pasangan.
  • Pasangan: Nyambung Konsonan

    Pasangan aghuna kaangguy nyambung konsonan sè nembhung tanpa bâdâ vokal è tengahna. Mon aksara ngalagena èmatènè kalabân aksara sabanjurèna, aksara sè kadua ka'dhinto ètoles dâddi pasangan. Conto: "Anak kancil" (ꦲꦤꦏ꧀ꦏꦚ꧀ꦕꦶꦭ꧀). Aksara 'ka' è 'anak' dipadhemè sareng aksara 'ka' è 'kancil', dâddi aksara 'ka' sè kadua ètoles dâddi pasangan.

  • Angka Carakan Madura

    Angka Madura mirib kalabân angka Jawa, ngalebeti 0 ngantos 9. Panjhennengan kedah apal ka'dhinto. Conto: 1 (꧑), 2 (꧒), 3 (꧓). Mon nolès angka, kedah èpitong kalabân pada pangkat (꧞) utawa pada lingsa (꧇).

    • 0 (꧐)
    • 1 (꧑)
    • 2 (꧒)
    • 3 (꧓)
    • 4 (꧔)
    • 5 (꧕)
    • 6 (꧖)
    • 7 (꧗)
    • 8 (꧘)
    • 9 (꧙)
  • Pada (Tanda Baca)

    Pada aghuna kaangguy nanda'aghi tanda baca neng Carakan. Conto:

    • Pada Lingsa (꧇): Mirib titik koma utawa koma neng Latin.
    • Pada Lungsi (꧉): Mirib titik neng Latin.
    • Pada Adeg-adeg (꧊): Aghuna neng pammola'an karangan.
    • Pada Pangkat (꧞): Aghuna neng pammola'an angka.

Conto Panarapan 😊

Ayok coba bâng-kèbâng conto kalèmat tor tolèsan sè aghuna'aghi Carakan Lanjut:

  • "Bapak mondok"

    Latin: Bapak mondok

    Carakan: ꦧꦥꦏ꧀ꦩꦺꦴꦤ꧀ꦝꦺꦴꦏ꧀

    (Catatan: Aksara 'ka' è 'Bapak' dipangkon dâddi 'k', sambung kalabân aksara 'ma' è 'mondok' sè dâddi pasangan 'ma'. Aksara 'na' è 'mon' dipangkon, nanging sambung kalabân aksara 'dha' sè bâdâ pasangan.)

  • "Taon 2023"

    Latin: Taon 2023

    Carakan: ꦠꦲꦺꦴꦤ꧀꧞꧒꧐꧒꧓꧞

    (Catatan: Angka èapit pada pangkat.)

  • "Manuk ngapung"

    Latin: Manuk ngapung

    Carakan: ꦩꦤꦸꦏ꧀ꦔꦥꦸꦁ

    (Catatan: 'Ka' èmatènè kalabân 'nga' dâddi pasangan 'nga'. 'pung' ngaghuna'aghi sandhangan suku tor cecak.)

Rangkuman 📚

Carakan Lanjut arèya kunci kaangguy panjhennengan sopajâ langkong pènter ngagali tor ngaghuna'aghi Aksara Madura sè samporna. Kalabân ngagali sandhangan swara, sandhangan panyigeg wanda, pasangan, angka, tor pada, panjhennengan bâkalan bisa nolès tor ngabâcâ kalabân lincah. Terus latihan, polana latihan arèya kunci nuju kapènteran! Semangat! 💪

Cek Pemahaman Materi (5 Soal)

1

Teks soal tidak ditemukan di database.

2

Teks soal tidak ditemukan di database.

3

Teks soal tidak ditemukan di database.

4

Teks soal tidak ditemukan di database.

5

Teks soal tidak ditemukan di database.

Sudah Paham Materi Ini?

Yuk uji pemahamanmu dengan mengerjakan latihan soal bahasa_madura lainnya di Bank Soal.