Pendahuluan: Apa Kuwi Unggah-Ungguh? 😊📚
Para siswa kelas 7 sing tak tresnani, ing pasinaon Basa Jawa iki awake dhewe bakal sinau babagan sawijining bab sing wigati banget, yaiku Unggah-Ungguh Basa. Unggah-ungguh basa iku tegese cara nggunakake basa Jawa miturut sapa sing diajak guneman, lan ing kahanan apa guneman iku ditindakake. Iki ora mung babagan milih tembung, nanging uga babagan nuduhake pakurmatan lan sopan santun marang wong liya. Mula, sinau unggah-ungguh basa kuwi penting banget supaya guneman kita dadi luwih trep lan nyenengake!
Penjelasan Inti: Macem-macem Unggah-Ungguh Basa
Ing basa Jawa, ana pirang-pirang trap-trapan utawa tingkatan basa sing kudu kita mangerteni. Kanggo siswa SMP, rong trap-trapan sing paling pokok yaiku:
- 1. Basa Ngoko:
Basa Ngoko digunakake nalika guneman karo wong sing wis raket banget, kayata kanca sing wis akrab, utawa wong sing luwih enom. Basa iki luwih bebas lan ora pati kaku. Contone: “Kowe arep menyang ngendi?” utawa “Aku sesuk dolan menyang omahmu.”
- 2. Basa Krama (Krama Alus):
Basa Krama digunakake nalika guneman karo wong sing luwih tuwa, wong sing dihormati, utawa wong sing durung pati kenal. Basa Krama Alus iki wujud pakurmatan marang sing diajak guneman. Ing basa Krama, ana tembung-tembung khusus sing digunakake, lan uga paugeran ngowahi ater-ater utawa panambang. Contone: “Panjenengan badhe tindak pundi?” utawa “Kula benjing dolan dhateng dalem panjenengan.”
Penting kanggo dieling-eling: Unggah-ungguh ora mung babagan tembung, nanging uga babagan sikap lan solah bawa nalika guneman. Aja lali mesem lan nggunakake nada sing alus ya! 😊
Contoh Penerapan ing Dialog (Pacelathon)
Supaya luwih cetha, ayo disemak tuladha pacelathon ing ngisor iki:
Dialog 1: Antarane Kanca (Nggunakake Basa Ngoko)
Dina: “He, Riz, kowe sesuk sida melu bal-balan ora?”
Rizky: “Sida no, Din! Jam pira?”
Dina: “Jam telu sore ing lapangan kae.”
Rizky: “Oke, aku mangkat. Mengko ketemu ing kana ya.”
Dialog 2: Antarane Siswa lan Guru (Nggunakake Basa Krama Alus)
Ani: “Nuwun sewu, Bapak Guru. Kula badhe nyuwun pirsa, menapa tugas Basa Jawi sampun dipunkempalaken sedaya?”
Bapak Guru: “Oh, nggih, Nak Ani. Tugasipun sampun dipunkempalaken sedaya, nanging Bapak dereng mirsani menapa sampun lengkap sedaya menapa dereng.”
Ani: “Oh, inggih. Matur nuwun, Bapak. Menawi makaten, kula badhe mriksa malih tugas kula.”
Bapak Guru: “Nggih, sami-sami, Nak Ani.”
Rangkuman Penting 📚
Unggah-ungguh basa iku kunci kanggo komunikasi sing apik ing basa Jawa. Kanthi mangerteni lan nggunakake basa ngoko lan krama kanthi trep, kita bisa nuduhake pakurmatan, ngajeni wong liya, lan njaga budaya Jawa. Latihan terus-terusan ya, supaya basa Jawa kita tambah pinter! Sampai jumpa ing pasinaon sabanjure! 😊
Cek Pemahaman Materi (5 Soal)
Teks soal tidak ditemukan di database.
Teks soal tidak ditemukan di database.
Teks soal tidak ditemukan di database.
Teks soal tidak ditemukan di database.
Teks soal tidak ditemukan di database.